Eberwijn (Everwijn)

Naamtype: patroniem, van (Duitse) voornaam Eberwein. 

Aantal:
Eberwijn 1947: 21 in Woerden, 40 in Nederland;
Eberwijn 2007: 15 in Woerden, 78 in Nederland
Everwijn 1947: 17 in Woerden, 40 in Nederland;
Everwijn 2007: 7 in Woerden, 78 in Nederland

Woerdensch Weekblad  9.10.1937

Naamdrager 1947: Philippus Eberwijn (Woerden 1886 – Woerden 1941), woont Achterstraat 57, Pannenbakkerijen 179, 133, Groenendaal 1 en Poelstraat 12, groentenhandelaar, zoon van Cornelis Eberwijn (Woerden 1850 - Woerden 1918), metselaar, en Gerrigje Stolk (Woerden 1850 - 1924). Hij trouwt Linschoten 1913 Trijntje Pels (Linschoten 1894 - Woerden 1965), dochter van Arie Pels (Woerden 1861 - Linschoten 1935), schipper, en Margje de Wit (Linschoten 1864 - Alphen aan den Rijn 1951).
Uit dit huwelijk vermeldt de persoonskaart van het bevolkingsregister zes zoons en drie dochters, allen geboren in Woerden: Gerritje (1914, x W.Th. Jut), Arie (1915), Cornelia (1917), Margje (1918, x C.D. Smaling), Philippus (1920, groentenhandelaar), Hendrik Gerrit (1922), Gerrit (1926) en Christiaan (1929). 

Inschrijving (beneden) van het huwelijk van grenadier ´Samuel Overwijn´ en Maria de Haas voor schout en schepenen van Woerden. Op dezelfde dag trouwt daar Andries Overenter, die in hetzelfde bataljon dient als Samuel Eberwein.

Herkomst:  (Duitsland ?) > Woerden
In 1795 trouwen Samuel Eberwein - zo schrijft hij zijn naam - en Maria de Haas voor schout en schepenen van Woerden. Samuel is grenadier in een bataljon van de Vijfde Halve Brigade, die op dat moment in garnizoen ligt in Enkhuizen. In 1798 en 1802 laat dit echtpaar kinderen dopen in Zutphen (Marta Catharina en Anna Maria). Daarna worden tussen 1805 en 1818 vijf kinderen in Woerden geboren (Johan Philip, Johan Phielip, Dirkie, Johanna en Jan). Samuel vestigt zich daar na zijn militaire loopbaan, woont in het Proveniershuis en op de Hoge Woerd, en oefent het beroep van opperman uit. Hij overlijdt er in 1832.

Handtekening Samuel Eberwein (Woerden 1815)

Woerdense bronnen hebben tot nu toe niet de geboorteplaats van Samuel prijsgegeven. Bij onderzoek in het Nationaal Archief, in de bewaard gebleven stamboeken van drie bataljons van de Vijfde Halve Brigade, vond ik Samuel Eberwein niet vermeld in de compagnieën grenadiers. Verder onderzoek in de militaire stamboeken uit de Franse tijd leverde wel de vondst van een Philip Eberwein op, soldaat in het tweede regiment Van Waldeck. Hij nam in 1788 dienst, op 19-jarige leeftijd, en deserteerde in 1793 in Nijmegen. Deze Philip Eberwein was afkomstig uit Merxhausen (Bad Emstal) in Hessen.  Wellicht was deze Philip een familielid en leidt zijn spoor bij verder onderzoek naar de voorouders  van Samuel.
Een deel van de nakomelingen van Samuel voert de familienaam Eberwijn een ander deel draagt de naam Everwijn. In beide takken zijn de voornamen Samuel (Sam) en Philip (Flip) doorgegeven.

Bronnen: Nationaal Archief, archief 2.01.15, Oorlog voor 1813, Stamboeken,  inv.nrs. 3-5 en 47.

Stoof

Naamtype: patroniem, adresnaam, beroepsnaam (metonymisch, voor kok of houder van een badstoof) [NFB]

Aantal:
1947: 19 in Woerden, 379 in Nederland;
2007: 61 in Woerden, 607 in Nederland

Woerdensche Courant 9.9.1949

Naamdrager 1947: Jan Stoof (Ruwiel 1907 - Kamerik 1963), vestigt zich 1947 vanuit Maarssen (opnieuw) in Kamerik, woont Dorp A91, Dorp B38 (vanaf 1956), in 1960 vernummerd in Mijzijde 40, buschauffeur, automonteur, rijwielhandelaar en garagehouder. Jan Stoof nam in 1956 in Kamerik het pand aan de Mijzijde over waar de smederij van de Gebr. Bastmeyer gevestigd was en richtte daar een electriciteitszaak en rijwielhandel in, daarbij had hij een garagebedrijf.
Zoon van Willem Stoof (Vinkeveen 1884 - Utrecht 1943), vestigde zich 1918 of 1919 in Kamerik, woonde Dorp A 91, rijwielhersteller, en Aaltje Meijer (Mijdrecht 1885 - Kamerik 1948), zette na het overlijden het bedrijf voort als 'Fa. Wed. W. Stoof bonds rijwiel- en motorhersteller'.
Jan Stoof huwde Kamerik 1926 Bertha Johanne Caroline Meinert (Kleibrok-Rastede, Nedersaksen 1903 - Woerden 1988), dochter van Ernst Simon Friedrich Heinrich Meinert (Brokhausen-Detmold 1862 - Kleibrok 1924), werkzaam in steenbakkerij ('Ziegelmeister') en Anna Sophie Christine Bernhardine Schwarting (Sandfeld-Elsfleth, Nedersaksen 1871-). Uit dit huwelijk vermeldt de persoonskaart uit het bevolkingsregister een dochter en twee zoons, geboren 1927-1933. 

Huwelijksinschrijving van Huijbert Stoof, jongeman, en Jannighie Dirkse Hoek, jongedochter, beiden van Zuid-Polsbroek (Polsbroek 25.4.1706)

 
Herkomst: Zuid-Polsbroek > Noord-Polsbroek > Vinkeveen > Ruwiel > Kamerik 
Oudst bewezen voorvader is Huijbert Stoof die in 1706 in Polsbroek trouwt met Jannighie Dirkse Hoek. De naam Stoof komt al eerder in Polsbroek voor, getuige het huwelijk van Bastiaen Willems Stoof met Maritgen Leenderts in Benschop in 1645. Bastiaen is afkomstig uit Polsbroek en zoon van de dan reeds overleden Willem Dircks. 

Literatuur: 'Nieuw winkelpand in Kamerik', Woerdense Courant 3.2.1956 (internet); 'Stoof', Oscar den Uijl's Homepage (internet, gezien 28.10.2013); 'Bertha Johanne Caroline Meinert', in: Auswanderer aus dem Grossherzogtum Oldenburg, Oldenburgische Gesellschaft für Familienkunde e.v. (internet, gezien 28.10.2013)

Van der Vooren

Naamtype: adresnaam [NFB]

Aantal:
1947: Woerden 5, Nederland ? (Van de Vooren en Van der Vooren samen 545);
2007: Woerden 14, Nederland 282

Jacob van der Vooren in 1945 (collectie RHC Rijnstreek en Lopikerwaard)

Naamdrager 1947: Jacob van der Vooren (Rotterdam 1894 – Woerden 1974), drogist en fotohandelaar, vestigt zich in 1921 (evenals zijn vader) in Woerden, Havenstraat 47 (hernummerd van 61), zn. van Jacob van der Vooren en Jannigje Grietje van Breda (zie hieronder). Hij trouwt Woerden 1926 Cornelia de Jager (Woerden 1893 – 1969), dochter van Cornelis de Jager (Woerden 1867 - Woerden 1949), werkman (1892), meesterknecht dakpannenfabriek, en Clazina Visser (Woerden 1871  - Woerden 1926).

Woerdensch Weekblad 15.10.1938

Herkomst: Goch (Landkreis Kleef, Noordrijn-Westfalen) > Krimpen aan de Lek > Moordrecht > Rotterdam > Woerden.
De vader van bovengenoemde Jacob vestigt zich tegelijkertijd met zijn zoon in 1921 in Woerden: Jakob van der Vooren (Moordrecht 1868 – Woerden 1946), schilder (1893), woont Havenstraat 29 I (zoon van Jacob van der Vooren en Willemeintje Moraal, winkelierster), trouwt Woerden 1893 Jannigje Grietje van Breda (Ouderkerk aan den IJssel 1869 – Woerden 1933).

Ondertrouwinschrijving van Bernardus van der Vooren, jongeman 'geboortigh van Gogh', en 'Bastiaentje Pieters Hoogenbosem', jongedochter, Krimpen aan de Lek 8.8.1732 (huwelijk 24.8.1732)

Oudst bekende voorvader is Bernardus van der Vooren, die op 24 augustus 1732 in de gereformeerde kerk van Krimpen aan de Lek trouwt met Bastiaentje Pieters Hogenboesem. In het trouwboek staat aangetekend: ‘geboortigh van Gogh’ (Goch). De familienaam wordt in Krimpen en omgeving ook wel gespeld als Van der Voorden, een naam die al in de zeventiende eeuw in de Krimpenerwaard voorkomt.

Literatuur: Teun van der Vorm, ‘Kwartierstaat Wilhelmina Fijn [1900-1981]’, (internet;  geraadpleegd 24.10.2013)

Van der Zouw

Naamtype: Herkomstnaam, ook Van der Zouwe en Van der Zouwen. Het Middelnederlandse woord zuwe, zauw of sauwe betekent: sloot, gracht, greppel, goot of afwateringssloot [WFZ]. Deze familie zal zijn naam ontlenen aan de polder Zouwen, op de grens van Ameide en  Meerkerk, tussen de Zouwendijk en de Oude Zederik.

Aantal:
1947: 30 in Woerden, 153 in Nederland;
2007: 19 in Woerden, 243 in Nederland

Woerdensch Weekblad 24.8.1932

Naamdrager 1947: Hendrik van der Zouw (Barwoutswaarder 1890 - Woerden 1973), vestigt zich 1911 vanuit Rietveld in Woerden, woont Pannebakkerijen 105, vernoemd in Leidsestraatweg 105 (-1948), Leidsestraatweg 103 (1948-1970), Leidsestraatweg 87 (1970-), kruidenier, zoon van Pieter van der Zouw (Harmelen 1854 - Rietveld 1914), arbeider, en Grietje Buurman (Werkhoven 1863 - Barwoutswaarder 1902).
Hij trouwt Woerden 1911 Adriaantje Noorlander (Woerden 1891 - Woerden 1965), dochter van Gerrit Noorlander (Woerden 1850 - Woerden 1924), arbeider, winkelier, en Johanna Paling (Koudekerk aan de Rijn 1849 - Woerden 1905). Uit dit huwelijk vermeldt de persoonskaart van het bevolkingsregister drie zoons en twee dochters, allen geboren te Woerden: Pieter (1912), Johanna (1913 - 1985), Pleunis (1915 - Woerden 2003), Gerritje (1916 - Amersfoort 1995) en Gerardus (1920 - Woerden 2000).

Huwelijksinschrijving van Claes Arize van der Souw, jongeman van Hoornaar, en Metje Pleune van Brandwijk, jongedochter van Langerak,  Hoornaar10.5.1735

Herkomst: Hoornaar > Lopik > Jaarsveld > Harmelen > Barwoutswaarder > Woerden
Pleunis van der Zouw(en) (Jaarsveld 1822 - Harmelen 1889), grootvader van bovengenoemde Hendrik, trouwt in 1848 in Gerverskop (Harmelen). Bij zijn geboorte en huwelijk heet hij Van der Zouwen, bij zijn overlijden Van der Zouw. De meeste van zijn kinderen krijgen bij geboorte de naam Van der Zouw.
Oudst bekende voorvader is Claes Arize van der Souw, die in 1735 in Hoornaar trouwt met Metje Pleunen van Brandwijk. Met hun zoon Pleun, vernoemd naar zijn grootvader van moeders kant, komt deze voornaam in de familie Van der Zouw(en). De voornaam Pleun is tot in de nu levende generatie doorgegeven.

Brak

Naamtype: Bijnaam of beroepsnaam, jager (metonymisch van brak = speurhond, jachthond). [WFZ] Bij de hier behandelde familie Brak zou de naam ook ontleend kunnen zijn aan 'de Braeck' in Zevenhoven bij Nieuwkoop. Deze geografische benaming wordt bijvoorbeeld vermeld in een akte uit 1662 waarin een perceel veenland in Zevenhoven wordt verkocht, met ten oosten 'de Braeck' en ten westen de Oude dijk. 

Aantal:
1947: 36 in Woerden, 357  in Nederland;
2007: 57 in Woerden, 525 in Nederland

Jan Brak onderscheiden, 1978 (collectie RHC Rijnstreek en Lopikerwaard)

Naamdrager 1947: Jan Brak (Woerden 1921 - Woerden 1994), woont Prins Hendrikkade 3 -1957, Prins Hendrikkade 4 1957-1980, Hazelaarstraat 17 1980-, koopman in textielafval, commandant vrijwillige brandweer, zoon van Wijnand Brak (Woerden 1890 - Woerden 1937), mede-eigenaar groothandel in lompen en metalen aan de Singel, en Maria Both (Woerden 1884 - Woerden 1955).
Hij trouwt Woerden 1946 Geertruida Maria Blankestein (Woerden 1921 -Woerden 1984), dochter van Johannes Blankestein (Woerden 1881 - ), kleermaker, en Maria Johanna Hoogland (Woerden 1878 - 1959). Uit dit huwelijk een dochter en twee zoons, geboren 1947-1958.

Huwelijksinschrijving van Leendert Jansz Brack en Jannetgen Cornelis van Staveren, van 'Nieucoop', 25.11.1668

Herkomst: Nieuwkoop > Zegveld > Barwoutswaarder > Waarder > Zegveld > Woerden
Oudste bewezen voorvader is Leendert Jansz Brack, die in 1668 in Nieuwkoop voor het gerecht trouwt met Jannetgen Cornelis van Staveren. Hij laat zijn kinderen remonstrants dopen, waaronder in 1678 zoon Jan Leenderts Brack, waaruit deze Zegvelds-Woerdense tak stamt.
Deze Leendert Jansz Brack is mogelijk dezelfde als de naamgenoot die in een Nieuwkoopse akte uit 1652 wordt genoemd. Hij is dan nog onmondig (niet volwassen) en zoon van Jan Huijbertsz Brack (overleden) en Erckgen Leenderts.
In Nieuwkoop en Zevenhoven komen in de eerste helft van de zeventiende eeuw verschillende naamdragers Brack voor. De oudst bekende vermelding is die van Jan Huijbertsz Brack die in 1604 van zijn stiefvader Jan Cornelisz Brack een perceel veenland koopt gelegen in het Noordeinde van Nieuwkoop.


Literatuur: 'Ik had nog best even door willen gaan. De Voorstraatbrand voor oud-commandant Jan Brak oorlog', Woerdense Courant 1.6.1978; 'Eigenlijk het oudste recyclingbedrijf van Woerden; Bij Brak krijgt elk lapje stof een goede bestemming', Woerdense Courant 3.5.1979; 'Oud-brandweercommandant Jan Brak (73) overleden', Woerdense Courant 17.2.1994.
Archiefbronnen: Groene Hart Archieven, Protocollen Nieuwkoop en Noorden, inv.nr. 65, blz. 84v, d.d. 22.2.1652 (regest, vermelding Leendert Jansz Brack); Protocollen Zevenhoven, inv.nr. 1, blz. 114, d.d. 18.9.1662 (regest, 'vermelding de Braeck'); Protocollen Nieuwkoop en Noorden inv.nr. 54B, folio 72v, d.d. 31.12.1604 (regest, vermelding Jan Huijbertsz Brack). 

Van Gulik

Naamtype: herkomstnaam (Gulik = Jülich, hertogdom Gulik met gelijknamige hoofdplaats, in Duitsland)

Aantal:
1947: 12 in Woerden, 1.045 in Nederland;
2007: 40 in Woerden, 1.645 in Nederland

Woerdensch Weekblad 31.12.1935

Naamdrager 1947: Jacobus van Gulik (Zwammerdam 1890 - Woerden 1973), woont in het Schip Hercules in de Singel (1932)-1941, Havenstraat 27-I 1941-, Meulmansweg 7-II 1955-, Gedempte Binnengracht 11 1966-, instrumentenslijper en stoelenmatter, zoon van Johannes van Gulik (Zwammerdam 1851 - Zwammerdam 1920) boerenarbeider, en Willemina Lunenburg (Nieuwkoop 1851 - Zwammerdam 1920). Hij trouwt Zwammerdam 1915 Adriana de Kok (Amsterdam 1894 - Woerden 1975), paraplu verkoopster, dochter van Johannes de Kok (Loon op Zand 1865 - Alphen aan den Rijn 1931), scharenslijper, en Johanna van Boxtel ('s-Hertogenbosch 1866 - Alphen aan den Rijn 1939), koopvrouw.

Het echtpaar Van Gulik - de Kok bij hun 55-jarig huwelijk (Woerdense Courant 30.4.1970)

Uit dit huwelijk vermeldt de persoonskaart van het bevolkingsregister zeven zoons en twee dochters, geboren in Zwammerdam, Bodegraven en Alphen aan den Rijn 1916-1931. Hieronder Johannes (1916-1970, vader van Cornelis Jacobus, "Cor" 1948-2006), Willemina (1919 - 1987), Maria (1922-1999), Martinus (1925-1986, koopman in galanterieën, militair 1946-, laatst. adjudant-onderofficier 1980), Hendrikus (1927-1993), Jacobus (1929-1991) en Albertus (1931-1989). 

Herkomst: Alphen aan den Rijn > Zwammerdam > Woerden
Oudste bewezen voorvader is Jacobus van Gulik die in 1755 in Aarlanderveen trouwt met Anna Jans van der Burgh, ze komen beiden uit Alphen aan den Rijn. In het zelfde jaar wordt hun zoon Antonius gedoopt, waar de Woerdense Van Guliks uit stammen. Jacobus hertrouwt in 1761 als weduwnaar met Marichje Joris de Jong. Hij heet dan 'Jacobus van Gulicken', net als bij de doop van zijn zoon Joris (1761).

Inschrijving van de doop van Antonius, zoon van Jacob van Gulick en Anna van der Burgh. Een van de doopgetuigen is Petronella van Gulick, 18.8.1755

Jacobus is mogelijk de zoon van Antonius van Gulicker (Antonius Gulker), getrouwd met Marrigje van Dam. In 1724 laten zij in Nieuwkoop hun dochter Petronella dopen. Een jaar later koopt Antonius een huis in de polder 'het Steekt' in Alphen aan den Rijn. De eerstvolgende doop van een van de kinderen van dit echtpaar is in de katholieke kerk van Aarlanderveen in 1732. Jacobus kan in de jaren 1725 - 1731 geboren zijn. Van die jaren ontbreken in het doopregister van Aarlanderveen de doopinschrijvingen.

Scholman

Naamtype: Mogelijk beroepsnaam, afgeleid van het beroep van de oudst bekende naamvoerder, die schoolmeester was. 

Aantal:
1947: 5 in Woerden, 218 in Nederland;
2007: 17 in Woerden, 522 in Nederland

In 1964 droeg A.J. Scholman café Walzicht over aan zijn zoon Gerard (Woerdense Courant 22.5.1964)

Naamdrager 1947: Anthonius Johannes Scholman (Linschoten 1897 – Woerden 1965), vestigt zich 1922 vanuit Linschoten te Woerden, woont Wilhelminaweg 30, Wilhelminaweg 22, Prinses Beatrixstraat 2 (1964-), vergunninghouder Café Walzicht aan de Wilhelminaweg, zoon van Gerrit Scholman (Jutphaas 1844 - Linschoten 1915), landbouwer, en Johanna Piek (Everdingen 1863 - Linschoten 1908). Hij trouwt Montfoort 1922 Adriana Ram (Montfoort 1894-), dochter van Christiaan Johannes Ram, koopman, en Pieternella van den Berg. Uit dit huwelijk drie zoons, waaronder Gerardus Christianus (Gerard, caféhouder, Woerden 1924 - Woerden 1999) en Christianus Johannes (Woerden 1926 - Woerden 2011).

In 1970 opende Gerard Scholman (aan de bar) het in oud-Hollandse stijl verbouwde café Walzicht (Woerdense Courant 12.3.1970)

Herkomst: Cothen > Wijk bij Duurstede > Werkhoven > Jutphaas > Linschoten < Woerden
Oudst bekende voorvader is Michiel Barts Scholman, schoolmeester, die in 1641 in Cothen als weduwnaar van Dirckie Ariens trouwt met Janneken Gerrits van Rietvelt. 

Huwelijksinschrijving (beneden) van ''Michiel Bertssz Scolman met Janneken Gerrits van Rietvelt', Cothen 17 oktober 1641.

Literatuur: Cas en Riet Scholman, 'Parenteel van Berend Scholman' (internet, gezien 20.10.2013); 'Genealogie Gaffie', Genealogie Online, (internet, gezien 20.10.2013)

Bredius

Naamtype: herkomstnaam (latinisering van 'van de Bree', polder bij Woerden)

Aantal: 1947: 1 in Woerden, 194 in Nederland;
2007: 0 in Woerden, 282 in Nederland 

Boerderij Batestein op het landgoed Bredius, 1969 (door brand verwoest in 2008; collectie RHC Rijnstreek en Lopikerwaard)

Naamdrager 1947: Arnoldus Anthonie Bredius (Schoten 1903 - Dürres, Albanië 1982), ambachtsheer van Rietveld en de Bree, woont 1947 Oudelandseweg 7 (boerderij Batestein) te Woerden, vestigt zich 1966 in kasteel Hernen te Hernen, landbouweconoom, theoloog, musicoloog, hoogheemraad van het hoogheemraadschap Zeedijk beoosten Muiden, stichter A.A. Bredius Stichting, zoon van Cornelis Jan Arend Bredius (Woerden 1863 - Utrecht 1946), ambachtsheer van Rietveld en de Bree, econoom, en Jkvr. Susanna Rutgers van Rozenburg ((Haarlem 1864 - Aerdenhout 1926). Hij trouwt Bloemendaal 1937 Olga Subbotina (Jaroslawl, Rusland 1904 - Zeist 1959), dochter van Alexander Subbotina en Alexandra Grusdjewa.

In 1630 trouwt in de gereformeerde kerk van Oudewater 'Meijnert Gijsbertsen, wedenaer van Grietge Jans, ende Neeltgen Minnen van Sinnema, weduwe van Jacob Jacobssen van Wendel'. 

Zes jaar later trouwt zijn zoon met de toenaam Bredius: 'Joannes Bredius, jongeman van Oudewater, ende Adriaentien van Veen, jongedochter van Leerdam, ende woenachtich tot Woerden.  

Herkomst: Waarder > Oudewater > Pijnacker > Amsterdam > Utrecht > Maarssen > Woerden < Schoten
A.A. Bredius is de laatste Bredius die in Woerden woont, op het landgoed van zijn familie aan de Oudelandseweg. Zijn betovergrootvader Mr. Jacobus Bredius (Maarssen 1773 - Woerden 1826) kocht het landgoed in 1824 in de plaats waar hij zich twaalf jaar eerder als notaris vestigde. Hij en verschillende van zijn familieleden bekleden in de negentiende eeuw het burgemeestersambt, van Woerden en enkele omliggende gemeenten.
In 1630 trouwt in Oudewater voorvader Meijnert Gijsbertsen met Neeltgen van Sinnema.In hetzelfde jaar wordt hij daar met deze naam als poorter en als lidmaat van de gereformeerde kerk ingeschreven. Als zijn zoon in 1636 in Oudewater trouwt heet hij 'Joannes Bredius'. Het is de latinisering van de plaats waar de grootvader van moeders kant van Meijnert Gijsbertsen woonde: die grootvader heette Meinert Aartsen, landbouwer op de Bree bij Woerden.

Literatuur: 'Woerden: Brediuspark en Brediusschuur', website RHC Rijnstreek en Lopikerwaard (geraadpleegd 18.10.2013); 'Bredius' (genealogie), Nederland's Patriciaat 84 (2002) 1-21.

Busscher

Naamtype: Nederlands: adresnaam of beroepsnaam (houthakker) [NFB] [WZF] Duits: herkomstnaam ('van het bos' of 'uit het bos') [DNL]

Aantal:
1947: 41 in Woerden, 806 in Nederland;
2007: 43  in Woerden, 1.226 in Nederland

Woerdense Courant 9.12.1949

Naamdrager 1947: Jan Busscher (Barwoutswaarder 1912 - Woerden 1996), woont Barwoutswaarder 25 (1942-), Barwoutswaarder 31 (1945-), Prinses Beatrixstraat 19 (1951-), Vossenschanslaan 1 (1995-), brandstoffenhandelaar, zoon van Dirk Jan Busscher (Woerden 1872 - Barwoutswaarder 1946), koopman,  en Jannigje de Jager (Woerden 1873 - Woerden 1958). Hij trouwt Zegveld 1942 Lijsje van Elk (Zegveld 1916 - Woerden 1981), dochter van Bastiaan van Elk (Zegveld 1883 - Zegveld 1953), arbeider, en Cornelia van der Kolm (Zegveld 1885 - Zegveld 1960). 

Inschrijving van het huwelijk van Hendrick Jurriaensen Buschart, jongeman uit het Landt van der Marck, met Neeltje Jans Regier, in het gereformeerde huwelijksregister van Rotterdam, 27 augustus 1673

Bij de huwelijksinschrijving van zijn broer Dirk Juriaensz Busscher in het zelfde register  (24 oktober 1674) wordt ook de herkomstplaats genoemd: Unna 

Herkomst: Unna (Nordrhein-Westfalen) > Rotterdam > Woerden > Barwoutswaarder > Woerden
Voorvader Jan Busscher, weduwnaar van Jannigje Eijkelenboom, trouwt in 1738 in Woerden met Jannigje Hoogervegt, weduwe van Pieter Plomp. Hij woont dan in Montfoort, zij in de Pannebakkerijen in Woerden. Na dit huwelijk vestigt Jan Busscher zich in Woerden. Daar wordt in 1740 zijn zoon Dirk geboren, waar deze Woerdense Busschers uit stammen.
Jan Busscher is een zoon van Dirck Busscher, die in 1705 in Montfoort trouwt met Dirckje Jacobs de Wilt. De bruidegom is afkomstig uit Rotterdam. Diens vader Hendrick Jurriaensen Buschart (ook Busscher genoemd) trouwt in 1673 in Rotterdam en is dan afkomstig uit het Duitse graafschap Mark. Als zijn broer Dirk Juriaensz Busscher een jaar later trouwt wordt ook de herkomstplaats genoemd: Unna (graafschap Mark, nu Nordrhein-Westfalen).

Scheel

Naamtype: eigenschapsnaam (de schelende) [DNL]

Aantal:
1947: 26 in Woerden, 140 in Nederland;
2007: 33 in Woerden, 263 in Nederland

Joop Scheel, 38 jaar

Naamdrager 1947: Michael Joseph (Joop) Scheel (Woerden 1903 - Woerden 1948), melkcontroleur, werkman Rijks Centraal Magazijn, ambtenaar Bureau Voedsel Commissie Zuid-Holland, zoon van Adrianus Scheel en Johanna van Agthoven (zie beneden). Hij trouwt Zoeterwoude 1926 Francina Catherina van Mil (Zoeterwoude 1900 - Woerden 1960), dochter van Adrianus Cornelis van Mil, timmerman, en Petronella Johanna Zengers. Uit dit huwelijk vermeldt de persoonskaart van het bevolkingsregister zeven zoons en vier dochters, geboren 1927-1941.

Inschrijving van Hendrick Scheel in het lidmatenregister van Montfoort, 1738

Herkomst: Zweibrücken (Rheinland-Pfalz) > Montfoort > Woerden.
In 1738 wordt Hendrick Scheel als lidmaat van de gereformeerde kerk in Montfoort ingeschreven. Hij is dan ruiter, afkomstig uit Rhenen. Bij zijn huwelijk in 1740, met Teuntje Kloekers, staat aangetekend dat hij geboortig is van 'Tierdeligginge in Duitsland bij Tweebrugge'. Bij het Duitse Zweibrücken ligt het dorp Dietrichingen. Dat is mogelijk de herkomstplaats.
Zijn zoon Jacobus Scheel (Montoort 1760 - Montfoort 1854) trouwt in 1786 de rooms-katholieke Ariaantje de Bruijn. Hun nageslacht is rooms-katholiek. Hun achterkleinzoon Adrianus (Montfoort 1857 - Zoeterwoude 1940), schippersknecht (1884), winkelbediende (1908) is de stamvader van de Woerdense tak van de familie. Hij trouwt in 1884 in Oudewater met Johanna van Agthoven (Oudewater 1862 - Zoeterwoude 1934), dochter van Adrianus van Agthoven, visser, en vestigt zich na enkele jaren in Woerden. Hun eerste kind in Woerden wordt daar in 1890 geboren.

Literatuur: M. Klarenbeek, 'Familie Scheel, de familiegeschiedenis', (internet) gezien 3.9.2013  

Met dank aan Frans Scheel voor het beschikbaar stellen van de foto.

Hoek

Naamtype: bijnaam (van hoek als soort zeevis), herkomstnaam (een van de plaatsnamen Hoek) of adresnaam [WZF].

Aantal:
1947: 7 in Woerden, 4.028 in Nederland;
2007: 31 in Woerden, 6.039 in Nederland

Koffiehuis, hotel en stalhouderij van de familie Hoek aan de Stationsweg, gebouwd in 1912 (ter vervanging van het oude stationskoffiehuis dat aan de overzijde stond) (foto omstreeks 1930, collectie RHC Rijnstreek en Lopikerwaard)

Naamdragers 1947: Lambertus Hoek (Maartensdijk 1868 - Woerden 1940), vestigt zich 1907 met zijn gezin vanuit Zeist in Woerden en koopt daar het stationskoffiehuis, woont Stationsweg 5, 5 I, Utrechtsestraatweg 10, landbouwer (1894), zoon van Lambertus Hoek (Doorn 1836 - Maartensdijk 1910), landbouwer, en Maria Antonia van Zijtveld (Maartensdijk 1836 - Maartensdijk 1898). Hij trouwt Driebergen 1891 Maria Versteeg (Driebergen 1871 - Woerden 1949), dochter van Willem Versteeg, boerenknecht, en Maria Dorrestijn, tapster.
    Uit dit huwelijk tenminste 8 kinderen, waarvan er vier na hun huwelijk in Woerden blijven wonen:
    1. Maria Antonia (To) Hoek (Zeist 1894 - Woerden 1976), trouwt Woerden 1921 Hendrik van Wijk (Woerden 1883 - Woerden 1944), vertegenwoordiger in bouwmaterialen, woont Zandwijksingel 1, Willem van Naaldwijkstraat 5 en Singel 103, zoon van Baltus van Wijk en Annetje Brunt.
    2. Lambertus (Bart) Hoek (Zeist 1895 - Woerden 1973), woont Stationsweg 6, Stationsweg 5, stalhouder, beroepsvervoerder met vrachtwagens en touringcars, trouwt Woerden 1923 Hendrina Wilhelmina van Doorn (Woerden 1896 - Woerden 1973), dochter van Arie van Doorn en Aartje Adriana van der Wind.
     3. Hendrika (Heintje) Hoek (Zeist 1898 - Woerden 1961), woont Rijn 58a, Rijn 42 I, vanaf 1961 Rijnstraat 42 I, trouwt Woerden 1926 Jacob Jan van Eijken (Woerden 1899 - Woerden 1975), handelaar in aardappelen, groenten en fruit, zoon van Riekman van Eijken (Zwartsluis 1869-) en Margrieta Groenendijk (Woerden 1867-).
     4. Marinus Hoek (Zeist 1899 - Woerden 1982), woont Stationsweg 5, vanaf 1959 Stationsweg 8, hotelier, trouwt Woerden 1924 Jannetje Kool (Zevenhoven 1899 - Woerden 1994), dochter van Antonie Fredrik Kool en Lijsina Katharina van Klaveren. Uit dit huwelijk twee zoons, waaronder Lambertus (Bertus) (Woerden 1925 - Woerden 2007).

Koetsen van stalhouderij Hoek, op de hoek van de Linschoterweg, omstreeks 1930 (collectie RHC Rijnstreek en Lopikerwaard)

Herkomst: Maartensdijk (Oostveen) > Doorn > Maartensdijk > Zeist > Woerden
Oudst bekende voorvader is Henrick Dircxs Hoeck, wiens weduwe Jannechen Jacobs en zoon Jacob Henricksz Hoeck worden vermeld als erfgenamen in een Utrechtse notariële akte uit 1663. Kleinzoon Dirck Jacobsz Hoeck trouwt in 1703 in Maartensdijk met Elsje Roelofs.

Handmerken van Jannechen Jacobs en haar zoon Jacob Henricksz Hoeck onder een notariële akte uit 1663

Literatuur: 'Taxi Hoek beëindigt activiteiten; Tachtigjarige "geschiedenis" nu definitief afgesloten', Woerdense Courant 14.1.1988; Stamreeks Hoek op 'Oscar den Uijl's Homepage' (internet), geraadpleegd 14.10.2013.

Van Kesteren

Naamtype: herkomstnaam (Kesteren in de Neder-Betuwe, Gelderland)

Aantal: 
1947: 19 in Woerden, 1.633 in Nederland;
2007: 26  in Woerden, 2.484 in Nederland

Woerdensch Weekblad 1931

Naamdrager 1947: Aloijsius Johannes Antonius Hendrikus van Kesteren (Woerden 1905 - Wassenaar 1951), vestigt zich 1913 vanuit Venray te Woerden, woont achtereenvolgend Meulmansweg 7, Nieuwe Markt 9, Rijn 30 en 24, Kruisstraat 3, slager, zoon van Gerardus van Kesteren (Kortenhoef Kortenhoef 1881 - Woerden 1910), vleeshouwer, die zich in 1904 in Woerden vestigt, en Theodora Ardina Hermsen (Wijchen 1877  - Woerden 1961).
Hij trouwt Woerden 1927 Regina Elisabeth Koene (Woerden 1904 - Woerden 1954), dochter van Gerardus Koene (Woerden 1875 - Woerden 1945), kleermaker, en Antonia Siteur (Willeskop 1875 - Woerden 1906). Uit dit huwelijk drie zoons en drie dochters, geboren in Woerden 1927-1943.

Op 7 januari 1825 geeft Sacharias van Kesteren (betovergrootvader van Aloijsius J.A.H. van Kesteren) in 's Graveland het overlijden aan van zijn vader Jan van Kesteren. Beiden zijn  kuiper van beroep. Jan van Kesteren is geboren te Amersfoort.

Herkomst:  Amersfoort > 's Graveland > Kortenhoef > Woerden
In de achttiende en negentiende eeuw komt de voornaam Sacharias (of Zacharias) gedurende meerdere generaties in deze familie Van Kesteren voor. De eerste is Zacharias van Kesteren, die in 1731 wordt gedoopt in de lutherse kerk van Amersfoort, als zoon van Jan Cornelissen van Kesteren en Grietje (Margaretha) Cornelissen van Hoppesteijn. Zacharias doet in 1748 in de lutherse kerk belijdenis. De kinderen uit zijn huwelijk met Geertruy van Dashorst, waaruit de Woerdense Van Kesterens stammen, worden katholiek gedoopt.
De oudste gevonden vermelding van Jan Cornelissen van Kesteren en Grietje Cornelissen van Hoppesteijn in Amersfoortse bronnen is de doop van hun dochter Anna Marij in 1726.

Kop

Naamtype: Eigenschapsnaam, adresnaam, patroniem (voornaam afgeleid van Jacob) [WFZ].

Aantal:
1947: 14  in Woerden, 1.229 in Nederland;
2007: 19 in Woerden, 1.419 in Nederland

Het gezin van Coenrardus Kop en Fransina Geertruida Kool, bij het huwelijk van dochter Door, Barwoutswaarder 1926

Naamdrager 1947: Coenrardus Kop (Houten 1879 - Woerden 1953), vestigt zich 1931 vanuit Barwoutswaarder te Woerden, woont daar Jaagpad 37, Rijnkade 71, Dahliastaat 1, Kromwijkerkade 15, schilder carosseriefabriek, landarbeider, zoon van Piet Kop (Beesd 1849 - Houten 1920), arbeider, en Dorothea van den Hoeve (Utrecht 1854 - Houten 1924). Hij trouwt Zuilen 1905 Fransina Geertruida Kool (Zuilen 1882 - Woerden 1962), dochter van Nicolaas Kool, boerenknecht, en Elisabeth Maria Reijerse. Zeven van de kinderen uit dit huwelijk werden volwassen: drie zoons en vier dochters. Alle kinderen werden te Zuilen geboren, op de jongste na, die in Barwoutswaarder ter wereld kwam: Dorothea Elizabeth (1906 x Geelen), Nicolaas Petrus (1908 x Van Wijk), Elizabeth Maria (1909 x Van Beek), Petrus Everardus (1911 x Balvert), Fransina Alida (1915), Dina Maria (1917 x Hoenselaar) en Coenrardus Franciscus (1920). 

Doopinschrijving van Coenrardus Kop in het doopregister van de Maastrichtse Sint Catharina parochie, als onwettige zoon van Antonius Kop en Elisabeth Merschiels. Doopgetuigen zijn Coenrardus Smal en Gertrudis Kop, daarnaast legt de vroedvrouw (obstetrix) een verklaring af. Coenrardus is geboren in het Brabantse deel van tweeherig Maastricht, zo blijkt uit de afkorting 'Brab.' (er was ook een Luiks deel) 

Herkomst: Maastricht > Beesd < Houten > Zuilen > Woerden
De bovengenoemde Coenrardus is vernoemd naar zijn gelijknamige grootvader, die bijna een eeuw voor hem geboren werd in Maastricht, als zoon van Antonius Kop en Elisabeth Merschiels. Deze Coenrardus Kop trouwt in 1811 in Maastricht met Marie Cornelie Katsman (Maastricht 1787 - Zwolle 1848), dagloonster. Hij is dan leerling stukadoor (garçon plafonneur) van beroep, zijn moeder Elisabeth Merschiels is breister. Vader Antonius Kop is twintig jaar eerder, kort na de geboorte van zijn zoon, vertrokken en heeft nooit meer iets van zich laten horen.

Fragment van de inschrijving van Coenrardus Kop in het militaire stamboek. Met zijn 5 voet en 1 duim (circa 155 cm) is hij klein ten opzichte van zijn collega-militairen, die zo'n 5 tot10 cm langer waren.  

Coenrardus Kop (Maastricht 1790 - Beesd 1867) gaat in 1811 als soldaat in Franse dienst bij het 11e regiment jagers. Na krijgsgevangenschap komt hij in 1814 als jager in Nederlandse dienst, bij de 14e afdeling infanterie, waarmee hij in 1815 op veldtocht is in Frankrijk. Tijdens de Belgische opstand is hij gelegerd in de vesting Maastricht. In 1832 krijgt hij als herinnering aan de krijgsverrichtingen in 1830-1831 het Metalen Kruis en in 1834 ontvangt hij de zilveren medaille voor trouwe dienst. Als Coenrardus in 1848 in Beesd hertrouwt met Wilhelmina van Gameren (Beesd 1824 - Beesd 1873) is hij inmiddels als militair een jaar gepensioneerd, met een jaarlijkse uitkering van 91 gulden.

 
Met dank aan Nico en Wil Kop voor het beschikbaar stellen van de foto.

Rateland

Naamtype: herkomstnaam of adresnaam. Zo komt de perceelsnaam Radeland voor in Welie, Nederbetuwe, als leen van huis Doorwerth. Daarnaast is het de naam van een adellijk huis bij Doesburg, waarmee Sweder van Wijnbergen in 1392 werd beleend. De familienaam wordt ook gespeld als (Van) Radeland, Raadeland, Ratelland en Raateland. De laatstgenoemde spellingvariant komt ook nu nog voor.

Aantal: 1947: 11 in Woerden, 14  in Nederland (Raateland 54) 
2007: 10 in Woerden, 21 in Nederland (Raateland 103)

Jacobus Wilhelmus (Kobus) Rateland als lid van van de

rooms-katholieke retraiteclub Sint Augustinus, 1925

(coll. RHC Rijnstreek en Lopikerwaard)

Naamdrager 1947: Jacobus Wilhelmus Rateland (Woerden 1904 - Woerden 1971), timmerman, woont Singel 78 en (vanaf 1966) Meidoornstraat 9, zoon van Albertus Rateland (Woerden 1869 - Woerden 1921), tuinier, en Gijsje van den Brink (Barwoutswaarder 1876 - Woerden 1940). Hij trouwt Woerden 1927 Cornelia Wilhelmina Hoogboom (Arnhem 1903 - Woerden 1983), dochter van Willem Gerrit Hoogboom (Nijmegen 1870 - Woerden 1952), loopknecht (1903), zeilmaker (1927) en Cornelia Wilhelmina van der Graaf (Woerden 1878 - Woerden 1967). Uit dit huwelijk zes zoons en twee dochters.

Huwelijksinschrijving van Jacob Theunisse en Peternel Reyers in het rooms-katholieke trouwregister van Vleuten, 1708

Herkomst: Breudijk (Harmelen) > Barwoutswaarder (Woerden) > Willeskop >  Woerden
De naam Rateland komt al bijna drie eeuwen in Woerden en omgeving voor. Oudst bekende voorvader is Jacob Theunisse, die in 1708 in Vleuten trouwt met Peternel Reyerse. Het doopboek van Vleuten vermeldt acht kinderen van dit echtpaar, achtereenvolgend geboren in Themaat (bij Vleuten), Laagnieuwkoop en Breudijk (Harmelen). Het doopboek geeft alleen het patroniem van de ouders, geen familienaam. De naam Rateland vinden we voor het eerst in de bronnen terug als dochter Gijsbertje Jacobs Rateland en haar man Ary van Vulpen in 1736 een hofstede in Vleuten huren.
Een Woerdense notariële akte uit 1744 onthult de familienaam van Peternel Reyerse. De weduwe van Jacob Teunisz Ratelland, Pieternel van Rossum, heeft na het overlijden van haar man zijn nalatenschap, die 'zeer slecht en gering was', niet verdeeld. Zij komt nu met haar kinderen tot een overeenkomst, waarbij de weduwe het roerend goed krijgt en de kinderen het huis met erf.
Zoon Reinier Jacobs Rateland (geboren 1727) vestigt zich in 1751 bij zijn huwelijk met Geertje Cornelis Cromwijk in Barwoutswaarder. In dat jaar neemt hij met zijn vrouw het bedrijf van schoonvader Cornelis Cromwijk over. Als ruil hiervoor zullen zij vader Cromwijk gedurende zijn oude dag verzorgen en een goede begrafenis geven. Zijn zwagers Gerrit en Jan Cromwijk, die allebei in Rietveld wonen, krijgen ieder als compensatie een pink, een vaars, duizend pond hooi en achttien gulden.

Bron: RHC Rijnstreek, Notarieel archief Woerden, inv.nr. 8636 akte 94 d.d. 26.4.1744 en  inv.nr. 8648 akte 58 d.d. 23.12.1751.

Van Halm

Naamtype: herkomstnaam, oorspronkelijk Van Halem, ook Van Halum.

Aantal: 1947: 20 in Woerden, 200  in Nederland;
2007: 18  in Woerden, 303 in Nederland

Houthandel N. van Halm N.V. aan Geestdorp in de jaren vijftig van de vorige eeuw (Coll. RHC Rijnstreek en Lopikerwaard). Het woonhuis bestaat nog en ligt tegenwoordig ter hoogte van de afslag naar de Ir. Enschedeweg.

Naamdrager 1947: Nicolaas van Halm (Kamerik 1901 - Woerden 1980), vestigt zich 1936 vanuit Harmelen (Haanwijk) in Woerden, woont daar Geestdorp 40, 36a en 36, houthandelaar en romanschrijver, zoon van Gerrit van Halm (Kamerik 1859 - Wilnis 1914), arbeider, en Annigje van Harten (Kamerik 1868 - Woerden 1942). Hij trouwt Harmelen 1936 Willempje Haaksman (Woerden 1912 - Zeist 2006), dochter van Ernst Haaksman (Benschop 1876 - 1965), fruithandelaar, en Jannigje Pak (Kamerik 1884 - Harmelen 1970). Uit dit huwelijk twee zoons en drie dochters.

Inschrijving van het huwelijk van Gerrit Willem van Halem, uit Haarlem, wonende in Noord Polsbroek, en Zwaantje van Beek uit Amersfoort, Polsbroek 17 augustus 1755. 

Herkomst: Polsbroek > Hazerswoude > Zegveld > Kamerik 
Oudste bewezen voorvader is Gerrit Willem van Halem, die in 1755 in Polsbroek met Zwaantje van Beek trouwt. Hij is kort daarvoor teruggekeerd van een verblijf van twee jaar in de Oost. In 1753 trad hij als derde chirurgijn in dienst van de Verenigde Oost-Indische Compagnie en vertrok hij met het schip Baarzande voor de Kamer Delft naar Oost-Indië. Het scheepssoldijboek geeft aan dat hij uit 'Harlem' komt, zijn huwelijksinschrijving spreekt van 'Haarlem'. Een deel van zijn nakomelingen voert de familienaam Van Halem, een ander deel heet Van Halum of Van Halm.
In Haarlem trouwt in 1755 een Gerrit Willem van Halem, weduwnaar, uit Aurich (Ostfriesland). Onderzoekers naar de familie Van Halem (Van Halm) veronderstellen dat dit de vader is van de gelijknamige Gerrit Willem van Halem die in 1755 in Polsbroek trouwde (zie familiewebsite Van Halem). Het genealogisch bewijs voor deze veronderstelde verwantschap is er echter nog niet.

Literatuur: Cees van Halem, 'V. Halem Genealogy' (website, gezien 6.10.2013)

Forsthövel

Naamtype: Herkomstnaam (Fortsthövel bij Ascheberg, Nordrhein-Westfalen) 

Aantal:
1947: 9 in Woerden, 23 in Nederland;
2007: 0 in Woerden, 28 in Nederland

Vier generaties Forsthövel waren in Woerden actief in de kledingbranche. Nadat het echtpaar H.B.M. de Mol  (1912-1998) en C.A.A.  Forsthövel (1921-2007) in 1977 hun herenmodezaak aan de Voorstraat 56 overdeden aan het echtpaar Kalthof bleef de naam Forsthövel nog enkele decennia aan dit bedrijf verbonden  (advertentie Woerdensch Weekblad)

Naamdrager 1947: Gerardus Franciscus Forsthövel (Woerden 1896 - Woerden 1977), vestigt zich 1925 vanuit Haskerland te Woerden, woont Havenstraat 61, Torenwal 2 en Jan de Bakkerstraat 8 (vanaf 1950), kleermaker, zoon van Ferdinandus Forsthövel (Woerden 1855 -  Woerden 1931), kleermaker, en Catharina Weijand (Ransbach, Duitsland 1860 - Noordwijk 1938). Hij trouwt Aengwirden 1932 Catharina Clemens (Heerenveen 1907 - Woerden 1995), dochter van Franciscus Antonius Hendrikus Clemens, letterzetter, en Yke van Dijk. Uit dit huwelijk drie zoons en twee dochters, geboren Woerden 1933-1946.

Handtekening van 'Franz Forsthövel' onder zijn huwelijksakte, Woerden 1840

Herkomst: Nordkirchen (Nordrhein-Westfalen) < Woerden
De Woerdense tak van de Duitse familie Forsthövel begint met Frans Joseph Forsthövel (Nordkirchen, Nordrhein-Westfalen 1811 - Woerden 1902), kleermaker, zoon van Gerhard Heinrich Forsthövel (overleden Nordkirchen 1834), timmerman, en Maria Elisabeth Althoff (overleden Nordkirchen 1834), die in 1840 in Woerden trouwt met Johanna Josina Dumoulin (Culemborg 1811 - Woerden 1850), dochter van Jan Dumoulin en Susanna Miolé.