Vijfhuizen

Naamtype: herkomstnaam. Er zijn tenminste tien Nederlandse toponiemen 'Vijfhuizen', gelegen in Friesland, Noord-Brabant, Noord-Holland en Zuid-Holland, waaraan deze familienaam ontleend kan zijn.  

Aantal:
1947: 41 in Woerden, 202 in Nederland;
2007: 35 in Woerden, 363 in Nederland

Woerdensch Weekblad 31.12.1935

Naamdrager 1947: Gerrit Vijfhuizen (Woerden 1883 - Woerden 1963), woont Leidsestraatweg 151, 193, 143, Dahliastraat 14 (1939), Singel 48-II (1939-), schipper, handelaar in bouwmaterialen, zoon van Florus Vijfhuizen (Woerden 1854 - Woerden 1937), schipper, en Trijntje van der Landen (Woerden 1856 - Woerden 1944).
Hij trouwt Linschoten 1906 Marrigje Blonk (Linschoten 1883 - Woerden 1955), dochter van Jan Blonk (Woerden 1849 - Woerden 1927), werkman, en Maria Hillebrand (Jutphaas 1859 - Woerden 1942).

Woerdense Courant 3.1.1974

Uit dit huwelijk voor zover bekend zeven kinderen, waaronder:
     1. Trijntje Vijfhuizen (Amsterdam 1906 – Amersfoort 1986), x Woerden 1930 Hendrik Marinus Peschier (Utrecht 1900 – Amersfoort 1956), woont Amersfoort, grof-bankwerker Nederlandse Spoorwegen.
     2. Jan Vijfhuizen (Woerden 1908 – Woerden 1979), vestigt zich 1950 in Woerden vanuit Heukelum (a/b schip Buiten Verwachting), woont Singel 48-II (1950-), Jan Steenstraat 47 (1952-), vrachtschipper, handelaar in bouwmaterialen, x Woerden 1934 Maria Balogh (Budapest 1914 – Woerden 2009), woont Rembrandtlaan 6.
     3. Aaltje Vijfhuizen (Woerden 1910 – Woerden 1970), woont Dahliastraat 14 (1939), Singel 48-II (1939-), zonder beroep.
     4. Maria Vijfhuizen (circa 1913 – Woerden 1917).
     5. Florus Vijfhuizen (Boskoop 1915 – Woerden 1985), woont Leidestraatweg 151, 193, 143, Dahliastraat 14, Singel 48-II, Singel 3, schipper, vrachtchauffeur, handelaar in bouwmaterialen, x Linschoten 1948 Johanna Bardelmeijer (Zegveld 1915 – Woerden 1994).
     6. Arie Vijfhuizen (Woerden 1925 – Amsterdam 1989), woont te Amsterdam, x Woerden 1949 Maria Gastelaars (Rheden 1926 – Amsterdam 1996).

Doop van Marritjen, het eerste kind van Abraham Tijmens en Catharijna Jans in het gereformeerde doopregister van Woerden, 4.1.1661. De vader heeft hier de toenaam 'Prins'.

Doop van de tweeling Jan en Neeltjen, 6.12.1669. Abraham Tijmens wordt hier voor het eerst ingeschreven met de toenaam 'Vijffhuijsen'. 

Herkomst: Woerden
De familie Vijfhuizen woont al in de zeventiende eeuw in Woerden. Oudst bekende voorvader is Abraham Tijmens, gehuwd met Catharijna Jans. Zij laten tussen 1661 en 1681 elf kinderen dopen in de gereformeerde kerk van Woerden. Abraham komen we in de bronnen tegen met de toenaam 'Prins' of 'Vijffhuijsen'. Zijn vrouw heeft de toenaam 'van 't Hoff', en een enkele keer 'Prins'.
Ook in andere Woerdense bronnen komt het gezin Vijffhuijsen alias Prins voor. Zo weten we waar Abraham woonde. In 1680 huurt hij van Claes Aerts Vermij een huis met erf aan de Moddersloot (nu Wagenstraat), voor 34 gulden per jaar. Hij tekent het huurcontract met een handmerk in de vorm van een plusteken. Vijftien jaar eerder woonde hij blijkens de doopinschrijving van zijn dochter Lijsbeth (3.6.1665) 'Op de Graswalle'.

'Abraham Vijffhuijsen in de wandelinge de Prins genaamt' heeft zich misdragen door 'vuyl en injurieuselijck te spreecken' over de dominee (29.12.1685).

 In aanraking met de stadsjustitie
Het echtpaar Vijffhuijsen en twee van hun kinderen vinden we ook in de archieven van het stadsgerecht terug wegens gedrag dat in het zeventiende-eeuwse Woerden niet werd getolereerd. In 1681 wordt er 'stadsvrede' gesloten tussen Jan Corsz Breumelhof en de vrouw van Abraham Prins. Als een van beiden de ander in woord of daad beledigt zal hij of zij een boete krijgen van zes gulden. Vier jaar later zit Abraham enkele dagen in het 'castigaments huysken', de stadsgevangenis. Hij heeft dominee Lamoraal van Nottelen beledigd en moet hem op de knieën en met gevouwen handen om vergiffenis vragen.
Catharijn Vijffhuijsen 'alias de Prinses' zit in 1689 enkele dagen in de stadsgevangenis omdat zij zich onzedelijk heeft gedragen en uitgelaten. Zij moet op de knieën om vergiffenis vragen en zal de stad moeten verlaten als het nog eens gebeurt. Abraham heeft voor zover bekend geen dochter Catharijn. Het gaat hier daarom waarschijnlijk om zijn vrouw, die in de doopboeken ook wel als 'Prins' voorkomt.
Het gedrag van dochter Neeltje Vijffhuijsen, alias 'Neel de Prinses' (geboren 1669) leidt in 1695 tot verbanning. Op 1 december dat jaar krijgt ze te horen dat zij binnen 24 uur de stad moet verlaten wegens 'onechtelijke bijslapen en dergelijke vuyligheden'.

Bronnen: Streekarchief Rijnstreek en Lopikerwaard, Stadsgerecht Woerden, inv.nr. 125, d.d. 13.3.1681, 29.12.1685 en 15.2.1689; inv.nr. 127, d.d. 1.12.1695; Notariële akten Woerden, inv.nr. 8570, d.d. 28.8.1680.