25 maart 2014

Muijt / Muit


Naamtype: De Nederlandse FamilienamenBank geeft geen verklaring voor deze familienaam. Het woord Muit betekent volgens de Taalbank Nederlands: een ruimte waar jachtvogels tijdens de rui verblijven, afgezonderde plaats, schuilhoek, kooi, gevangenis. De spelling Muit en Muijt komt in de achttiende en negentiende eeuw naast elkaar voor. In het gezin van Jan Muijt is de naam bij vijf van de negen kinderen in de geboorteakte geschreven als Muijt. Bij de overige vier is het 'Muit'. In de zeventiende eeuw wordt de naam ook gespeld als Meuijt.

Aantal Muit:
1947: 10 in Woerden, 115 in Nederland;
2007: 32 in Woerden, 200 in Nederland

Aantal Muijt:
1947: 22 in Woerden, 41 in Nederland;
2007: 25 in Woerden, 49 in Nederland

Jan Muijt (1870-1949)

Naamdrager 1947: Jan Muijt (Zegveld 1870 - Zegveld 1949), woont Zegveld nr. 43, landarbeider, visser, zoon van Johannes Muijt (Stein 1836 - Zegveld 1896), vestigt zich 1868 vanuit Bodegraven te Zegveld, boerenknecht, arbeider, en Lijsje Outshoorn (Nieuwkoop 1845 - Zegveld 1922).
Hij trouwt Linschoten 1894 Klaziena van Jaarsveld (Linschoten 1875 – Schiedam 1963), dochter van Jacobus van Jaarsveld (Linschoten 1843 - Linschoten 1911), arbeider, en Gerrigje Mulder (Maartensdijk 1846 - Linschoten 1926).

Uit de geboorteakte blijkt dat Muijt de officiële spelling van de familienaam van Jan is (geb. Zegveld 25.1.1870)
Hoewel zijn huwelijksakte zijn naam vermeldt 'Jan Muijt' tekent de bruidegom met 'J. Muit' (Linschoten 2.2.1894). Jan gebruikte deze 'gemoderniseerde spelling' ook bij geboorteakten van zijn kinderen. Dit kan er de oorzaak van zijn dat vier van zijn kinderen de naam 'Muit' meekregen in hun geboorteakte. 
Uit dit huwelijk:
     1. Lijsje Muijt (Linschoten 1894 – Schiedam 1968), woont Schiedam 1926-, x Zegveld 1920 Hendrik Berkelaar (Vinkeveen 1896 – Zeist 1988), glazenwasser, ijzerwerker.
     2. Gerritje Muijt (Bodegraven 1896 – Krimpen aan de IJssel 1985), x Zegveld 1918 Ernst Berkelaar (Zegveld 1894 - Krimpen aan de IJssel 1978), woont Krimpen aan de IJssel (1928-), ijzerwerker.
     3. Petronella Jacoba Muit (Zegveld 1897 – Woerden 1980) x Zegveld 1918 Cornelis Berkelaar (Zegveld 1895 – Woerden 1981), los werkman, fabrieksarbeider, daggelder, woont Zegveld no. 216, van 1955-1961 in Tatla Lake (British Columbia, Canada), daarna Molenweg 51 in Zegveld (1961-), Molenweg 61 (1963-), Molenweg 49 (1976-). Zie blog over de naam Berkelaar.
     4. Dirk Muit (Zegveld 1898 – Woerden 1985), woont Zegveld 150 (1941-), vernieuwd in Hoofdweg 187 (1955-), Hoofdweg 66 (1957-), Nieuwstraat 18 (1958-), landarbeider, x Zegveld 1941 Aartje Versteeg (Renswoude 1918 - Nieuwegein 1991).
     5. Jacobus Muit (Zegveld 1900 – Zegveld 1900).
     6. Jacobus Muit (Zegveld 1901 – Burnie, Tasmanië 1986), emigreert 1952 naar Tasmanië, Australië, x Schiedam 1926 Willempje Marietje Romeijn (Spijkenisse 1904 – Ulderstone, Tasmanië 2005).
     7. Johannes Muijt (Zegveld 1905 – Woerden 1995), x Bodegraven 1931 Hendrika Spelt (Alphen 1910 – Woerden 1991).
     8. Gerrit Muijt (Zegveld 1906 – Woerden 1989), woont Zegveld Hoofdweg 104, visser -1963, mollenvanger, arbeider grasdrogerij Koetsier, werkzaam in de wegenbouw, x Zegveld 1935 Jannigje Spelt (Westbroek 1908 – Woerden 1997).
     9. Marijtje Geertruida Muijt (Zegveld 1914 – Alkmaar 2004), x 1e Zegveld 1934 Arie Oskamp (Zegveld 1912 - Hilversum 1984), vishandelaar, buschauffeur, x 2e Maarssen 1964 Willem Christiaan Antoon Visser (Den Helder 1914 – Alkmaar 2011).

Moordrecht in 1615, voor de vervening, met de Moortseveen weg (pijl) (kaart Balthasar Floris, WatWasWaar)

Herkomst: Moordrecht > Stein > Zegveld
De voorouders van Jan Muijt (1870-1949), in mannelijke lijn, woonden in de zeventiende en achttiende eeuw in Moordrecht. Vanaf de jaren zeventig van de zeventiende eeuw komen zijn voorouders in de doop- trouw- en begraafboeken van de gereformeerde kerk van Moordrecht voor met de naam Muyt (ook Muit en Meuyt). Uit andere bronnen blijkt dat de naam al eerder werd gevoerd.

Roel Claesz Muit zet in 1658 zijn handmerk onder een notariële verklaring.
 Voorvader Roel Claesz Muit legt in 1658 voor een notaris in Zevenhuizen een verklaring af. Hij is dan 53 jaar oud en woont in het 'Moortseveen', aan de westkant van het ambt Moordrecht. De notaris  spelt zijn naam aan het begin van de akte als 'Roel Claesz Muyt' en bij het handmerk schrijft hij de naam 'Roel Claesz Muit'.

Vermelding van Jan Claesz Muyt in het register van het hoofdgeld uit 1622

De oudste vermelding van een naamdrager Muyt in Moordrecht vinden we in de registers van het hoofdgeld (een belasting) uit 1622. Onder Moortseveen is Jan Claesz Muyt ingeschreven, met zijn vrouw Mertijn Jans en de kinderen Merigen (4 jaar) en Lisbet (2 jaar). Hij is mogelijk een broer van Roel Claesz Muit.   


Literatuur: Jan Koster, De Zuid-Hollandse families Muit, Muijt, Muyt: periode vanaf 1600 (z.pl. 1997); A. Slootweg, 'Kwartierstaat Slootweg-Cattel', Kronieken 6 (1997); ‘Terug in de tijd naar … Hoofdweg 102 en 104’, Berichtgever (maart 2008) (internet, geraadpleegd 21.3.2014 ‘Jacobus Muit’, WikiTree (internet, geraadpleegd 21.3.2014).

Bronnen: Streekarchief Midden-Holland (Gouda), archief ac48, inv.nr. 6103, akte 118, notaris Pieter Pits te Zevenhuizen, d.d. 31.3.1658; archief ac1, inv.nr. 2294, hoofdgeld kwartier van Gouda 1622, ambacht Moordrecht, fol. 40v.

Met dank aan Gerrit Gerritsen te Zegveld (redactie de Berichtgever) voor het beschikbaar stellen van de foto van Jan Muijt.


 

15 maart 2014

Van Elk



Naamtype: Herkomstnaam. Een plaats met de naam Ełk bestaat in Polen. De Amsterdamse archivaris Simon Hart identificeerde als herkomstplaats in de Amsterdamse ondertrouwregisters nog een tweede Elk in Polen, gelegen onder Białystok. Hoewel uit de Amsterdamse ondertrouwregisters blijkt dat er migratie vanuit die Poolse plaats(en) naar Nederland heeft plaatsgevonden ligt het meer voor de hand dat de familienaam van naamdragers Van Elk is ontstaan uit een verbastering van de Gelderse plaatsnamen Eldik (Neder-Betuwe) of Eldrik (Bronckhorst).  

Aantal: 
1947: 39 in Woerden, 1.037 in Nederland;
2007: 37 in Woerden, 1.548 in Nederland


Drie generaties Van Elk: Bastiaan (1902-1954), Mees (1931) en Mees (1880-1964), voor Hoofdweg 37 (foto genomen circa 1943, namen meisjes onbekend)
Naamdrager 1947: Mees van Elk (Zegveld 1880 - Zegveld 1964), woont Hoofdweg 37, landarbeider, zoon van Bastiaan van Elk (Jutphaas 1843 - Utrecht 1912), vestigt zich in 1855 vanuit Leiderdorp in Rietveld, verhuist in 1868 definitief naar Zegveld, waar hij vanaf 1863 ook al enige tijd woonde, steenwerker, landbouwersknecht, en Lijsje Boer (Zegveld 1846 - Zegveld 1885).
Hij trouwt Waarder 1902 Adriaantje van Duuren (Waarder 1879 - Zegveld 1928), dochter van Pancras van Duuren (Waarder 1847 - Waarder 1916), werkman, en Cornelia Bezuijen (Waarder 1843 - Waarder 1922), naaister.
Uit dit  huwelijk:
     1. Bastiaan van Elk (Zegveld 1902 - Hoogeveen 1954), woont Zegveld 123a, 123, verhuist 1952 naar Hoogeveen, winkelier, graanhandelaarsknecht, timmerman-metselaar, trouwt 1e Bodegraven 1928 Aaltje ten Hoeve (Hoogeveen 1905 - Utrecht 1942), trouwt 2e Hoogeveen 1952 Aaltje Kregel (Oosterhesselen 1917-). Uit het eerste huwelijk: a. Mees van Elk (Zegveld 1929 - Zegveld 1929), b. Mees van Elk (Leiden 1931), c. Egbertdina Adriaantje van Elk (Zegveld 1940 - Utrecht 1940). 
     2. Pancras van Elk (Zegveld 1905 - Zegveld 1936).


Inschrijving van het huwelijk van Hendrik van Ellik en Maria Wurms. Ze trouwen 27.1.1734 in de Utrechtse Dom.

Herkomst: Steenwerker Jan van Elk (Utrecht 1819 - Rietveld 1883), vader van bovengenoemde Bastiaan (1843-1912) vestigt zich in 1855 met zijn gezin vanuit Leiderdorp in Rietveld.
Oudst bekende naamdrager is zijn overgrootvader Hendrik van Ellik (van Elk), die in 1734 in Utrecht trouwt met Maria Worms (Wurms). Bij de doop van hun kinderen Gerrit (1737), Johannes (1738) en Lijsbeth (1743) wonen zij buiten de Utrechtse Tolsteegpoort. De nakomelingen vinden we tot in de negentiende eeuw zowel met de naam Van Ellik als Van Elk terug in de bronnen. De spellingvariant Van Ellik komt tegenwoordig niet meer voor.


Literatuur: J.C. van Haeften, 'Genealogische aantekeningen m.b.t. de families Van Eldijk, Van Eldik, Van Elk' (internet, geraadpleegd 14.3.2014); Stadsarchief Amsterdam, 'Herkomstonderzoek Simon Hart' met lijst 'Geografische verwijzingen notarieel en ondertrouw' (internet).

Met dank aan Mees van Elk sr. en Zeb van Drie te Zegveld voor het beschikbaar stellen van de familiefoto.


7 maart 2014

Nap


Naamtype: Adresnaam, beroepsnaam [FNB]. Als metonymische beroepsnaam verwijst de naam Nap naar een schoteldraaier of krammer (reparateur van gebroken aardewerk) [WFZ]
De familienaam Nap heeft in Nederland drie concentratiegebieden: rondom Woerden, waar hij al in de zeventiende eeuw voorkomt, rondom Ede en in Oost-Groningen (zie NFB). De oorsprong van de familienaam van naamdragers op de Veluwe zal in veel gevallen bij de boerderij De Nap in Ederveen liggen. De tegenwoordige boerderij De Nap dateert uit 1697. De oudst bekende naamdrager in de Groningse kerkeboeken is Jan Jurjens Nap, die in 1706 in Nieuwolda zijn zoon Jurjen laat dopen (zie Alle Groningers). Hij trouwt in 1705 als Jan Jurjens (zonder de toenaam Nap) in Nieuwolda met Korneliske Hendriks. 

Aantal:
1947: 125 in Woerden (#7 op de ranglijst), 1.087 in Nederland;
2007: 165 in Woerden (#12 op de ranglijst), 2.012 in Nederland


Melkslijter Maarten Nap met hondenkar aan de Westdam-zijde van de Voorstraat, omstreeks 1920 (collectie Streekarchief Rijnstreek en Lopikerwaard)

Naamdrager 1947: Maarten Nap (Woerden 1875 - Woerden 1952), vestigt zich 1915 vanuit Weesperkarspel in Woerden, woont Rijn 53, Rijn 31, Jan de Bakkerstraat 16, schippersknecht, schipper, melkslijter, zoon van Maarten Nap (Woerden 1844 - Woerden 1933, zoon van veehouder Maarten Nap en winkelierster Klaartje de Vos), werkman, melkverkoper, winkelier, en Johanna Blonk (Woerden 1852 - Woerden 1917, dochter van melkverkoper Jacob Blonk en Maria van der Ster).

Handtekeningen onder huwelijksakte Maarten Nap en Antonia Stekelenburg, Kockengen 5.8.1909  
Hij trouwt 1e Nieuwkoop 1902 Maartje Rademaker (Wilnis 1880 - Weesp 1908), dochter van Hendrik Rademaker, werkman, en Pietje van der Zwan; hij trouwt 2e Kockengen 1909 Antonia Stekelenburg (Kockengen 1885 - Woerden 1956), dochter van Cornelis Jan Stekelenburg (Utrecht 1854 - Kockengen 1921), broodbakker, en Pieternella Reinhoud (Bruinisse 1849 - Woerden 1932). Uit het tweede huwelijk vermeldt de persoonskaart uit het bevolkingsregister:
     1. Maarten Nap (Weesp 1910 - Woerden 1961), woont Rijn 31, 1961 vernoemd in Rijnstraat 31, melkhandelaar, trouwt Woerden 1938 Anna Maria Visser (Woerden 1911 - Woerden 1999). Uit dit huwelijk drie zoons.
     2. Johanna Petronella Nap (Kockengen 1914 – Woerden 1985), trouwt Woerden 1936 Cornelis jan Konijnenburg (Kamerik 1910 – Woerden 1972), woont Voorstraat 28 (1936-), Jozef Israëlslaan 14 (1963-), groentehandelaar. Uit dit huwelijk twee dochters.
     3. Cornelis Jan Nap (Woerden 1920 – Woerden 1979), woont Rijn 47 (1943-), Frans Halsstraat 30 (1951-), expeditieknecht, koetsier, besteller, chauffeur, melkhandelaar, trouwt Woerden 1943 Pieternella Johanna Hilgers (Woerden 1919 – Woerden 1984), naaister. Uit dit huwelijk twee zoons en een dochter.

Huwelijksinschrijving van 'Jan Pietersz van Camerick', jongeman, en 'Elsjen Heyndrick', jongedochter te Noorden, Noorden 2.12.1663
Herkomst: Noorden (Achttienhoven) > Mijdrecht > Kamerik > Woerden
Maarten Nap (Kamerik 1799 - Woerden 1844), grootvader van bovengenoemde Maarten Nap (1875-1952), vestigt zich na zijn huwelijk met Klaartje de Vos (Leiden 1814 - Woerden 1886) in 1835-1836 als bouwman (landbouwer) in Woerden, in de polder Snel. 
Oudste bewezen voorvader en naamdrager is Jan Pietersen Nap (overleden 1705), die in 1663 in de gereformeerde kerk van Noorden trouwt met Elsje Hendriks Kruyswyck. Bij hun huwelijk wordt hij Van Camerick' genoemd, waarmee waarschijnlijk zijn herkomstplaats wordt bedoeld. Bij de doop van zijn kinderen wordt hij in 1678 voor het eerst met de familienaam Nap vermeld. Het echtpaar Nap-Kruyswyck maakt in 1693 voor de Woerdense notaris Willem Costerus een testament op. Ze wonen dan in het gerecht Achtienhoven, tussen Noorden en Zegveld.

Handtekeningen van 'Jan Pietersen Nap' en 'Ellgen Heijndrijkss Cruijswycks' onder hun testament, Woerden 14.2.1693



Bron: RHC Rijnstreek en Lopikerwaard, Notarieel archief Woerden, W054 inv.nr. 8559, akte 76, d.d. 14.2.1693.



Literatuur: H. Nap, 'Genealogie Nap', Heemtijdinghen 23 (1987) 50-69 (internet).



1 maart 2014

Pak


Naamtype: de Nederlandse Familienamenbank [NFB] geeft geen verklaring voor deze naam.

Aantal:
1947: 23 in Woerden, 236 in Nederland;
2007: 41 in Woerden, 405 in Nederland

Dirk Pak, 1945 (collectie Streekarchief Rijnstreek en Lopikerwaard)

Naamdrager 1947: Dirk Pak (Kamerik 1893- Woerden 1952), woont Kamerik B 155 (1960 vernummerd in Mijzijde 166), graanhandelaar, zoon van Jacobus Pak (Kamerik 1859 - Kamerik 1910), koopman, en Anna Zaal (Waarder 1872 - Kamerik 1921).
Hij trouwt Kamerik 1917 Evertje Smit (Kamerik 1894 - Woerden 1983), woont Mijzijde 166 (-1972), Voorhuis 23 (1972-), 1974 vernummerd in Voorhuis 9, Berkenlaan 1 (1982-), dochter van Gerrit Smit (Kamerik 1853 - Kamerik 1904), veehouder, en Adriana de Wit (Linschoten 1864 - Kamerik 1935).

Ophaalburg aan het einde van de Mijzijde, met links nummer 166. In 1832 was volgens het kadaster op deze lokatie voorvader Pieter Pak (1774-1857) reeds gevestigd als winkelier. (circa 1960-1970, collectie Streekarchief Rijnstreek en Lopikerwaard)

Uit dit huwelijk vermeldt de persoonskaart uit het bevolkingsregister vijf zoons en vier dochters, waaronder:
     1. Jacobus Pak (Kamerik 1917 – Woerden 1990), woont Kamerik B155, B150a, 1960 vernummerd in Mijzijde 162, veehouder, graanhandelaar, x Vinkeveen 1946 Aagje Hendrica Samsom (Vinkeveen 1923 – Zeist 2009).
     2. Adriana Pak (Kamerik 1918 - 1949), x Kamerik 1948 Hendrik JanVerdouw (Kamerik 1914 –Vianen 2001).
     3. Gerrit Pak (Kamerik 1920 – Kamerik 1935).
     4. Anna Pak (Kamerik 1922 –Ammerzoden 1996), x Kamerik 1946 Teunis Korver (Utrecht 1916 – Zaltbommel 2000), woont Brakel.
     5. Jan Pak (Kamerik 1923 –Zevenhuizen-Moerkapelle 2002), woont Moerkapelle, x Kamerik 1947.
     6. Evertje Pak (Kamerik 1930 – Utrecht 1985), x Kamerik 1954 Jacob de Wit (Kamerik 1928 – Zeist 2008), woont te Zeist.

Inschrijving van het huwelijk van Arien Harmensz Pack, jongeman van Gieltjesdorp, met Neeltje Aerts van den Bosch, jongedochter van Harmelen. Ze trouwen in de gereformeerde kerk van Harmelen op 29 mei 1687.
Herkomst: Gieltjesdorp > Harmelen > Kockengen > Grote Houtdijk (Kamerik) > Kockengen > Kamerik (Mijzijde).
De voorouders van Dirk Pak (1893-1952) woonden de afgelopen drie eeuwen in de driehoek Kamerik - Harmelen - Breukelen. De oudst bekende voorvader is Arien Hermsen Pack, die in 1687 in Harmelen met Neeltje Aerts van den Bosch trouwt. Hij is afkomstig uit Gieltjesdorp, boven Haarzuilens. Zijn broer Meerten Hermensen Pack woont in Themaat, op Ockhuysen, waar hij in 1680 een hofstede met 16 morgen land huurt.

Handtekening 'Arien Hermsen Pack' onder een notariële akte uit 1715, waarin hij als borg optreedt voor de onmondige kinderen van Meerten Hermensen Pack

Arien Hermsen Pack vestigt zich in De Haar. Daar koopt hij in 1706 een huis met 'tapstede' (tapperij), 'vanouds genaamd de Bijkorff'. Zoon Aart Pak (geb. 1691), die in Kockengen woont, verkoopt dit onroerend goed in 1721, na het overlijden van zijn vader.
Kleinzoon Pieter Pak (1715-1784), bet-betovergrootvader van bovengenoemde Dirk Pak, vestigt zich in Groot-Houtdijk (Kamerik). Hij is meester-timmerman en heeft daarnaast een boerderij. In 1784 verdelen zijn erfgenamen de boedel, waaronder de timmerwinkel met gereedschap en de hofstede, met 4,5 morgen land, grenzend aan de Kamerikse wetering, en 1,5 morgen grenzend aan de Houtdijker wetering.

Situering van Gieltjesdorp, De Haar, Themaat en (omcirkeld) Ockhuysen (WatWasWaar, topografische kaart 1899)


Bronnen: Het Utrechts Archief, Archief Notarissen in de stad Utrecht, inv.nr. U242a017, akte 86, scheiding d.d. 5.7.1784; inv.nr. U162a001, akte 32, kwitantie d.d. 30.6.1715; Mark Glissenaar, 'Transporten voor gerecht van De Haar 1678-1761' (inv.nr. 710) (bronnenpublicatie gepubliceerd op Geneaknowhow.net).