10 februari 2014

Pennewaard


Naamtype: Metonymisch beroepsnaam [NFB]. Het Middelnederlandse woord 'pennincwert', 'pennewert' betekent: een kleinigheid met de waarde van een penning. Daarvan afgeleid is 'pinnewarier', winkelier. In Vlaanderen wordt de toenaam Pinnewaert reeds in de veertiende eeuw aangetroffen. [WFB] De naam Pennewaert kwam in 1998 in België 165 keer voor (in Nederland niet).
De oudste nu bekende naamsvermelding in Nederland dateert uit 1617, als in Amsterdam de twintigjarige kuipersgezel Jason Pinnewaert trouwt met de Antwerpse Katelinna Fernandus. Verwantschap van hem met de Woerdense familie Pennewaard is niet vastgesteld.
In Duitsland komt de taalvariant 'Pfennigwerth' voor, met een klein aantal naamdragers. In Nederland woont een handvol dragers van deze Duitse familienaam, afstammelingen van Karl Pfennigwerth (Batavia 1892 - Tjimai 1945).

Aantal:
1947: Pennewaard 25 in Woerden, 70 in Nederland (Penneweert 24, Pfennigwerth 3);
2007: Pennewaard 16 in Woerden, 120 in Nederland (Penneweert 20, Pfennigwerth 5).

Ondertekening van de huwelijksakte door bruid en bruidegom, de wederzijdse ouders en getuigen (Kamerik 1915)
Naamdrager 1947: Aart Pennewaard (Woerden 1892 - Woerden 1974), vestigt zich 1924 vanuit Naarden in Woerden, woont Singel 38, 39, Kruittorenweg 36, Oudelandseweg 55-1 (1960-), Kruittorenweg 36 (1965-), Oudelandseweg 49 (1970-), gewijzigd in Park Oudeland 60 (1972-), metselaar, conciërge van een school, zoon van Joost Pennewaard (Barwoutswaarder 1866 - Woerden 1953), werkman, en Diewertje Visser (Woerden 1864 - Woerden 1951).
Hij trouwt Kamerik 1915 Maria Koren (Kamerik 1890 - Woerden 1964), dochter van Gijsbert Koren (Kamerik 1855 - Zuilichem 1945), schilder, en Elisabeth Hunink (Papekop 1862 - Zuilichem 1944).
Uit dit huwelijk volgens de persoonskaart uit het bevolkingsregister twee dochters en vier zoons:
     1. Dievertje Pennewaard (Woerden 1915 – Meppel 1996), x Woerden 1942 Geert Karel Kampert (Zeist 1918 – Meppel 1993), mijnwerker, conciërge ambachtsschool, sergeant Kon. Landmacht, loonadministrateur, chef administratie.
     2. Joost Pennewaard (Woerden 1917 – Houten 2007), x Woerden 1941 (echtgenote nog in leven).
     3. Jan Pieter Pennewaard (Woerden 1922 - Nieuwegein 1992), woont Prinsenlaan 34 (1947-), Prinsenlaan 76 (1968-), winkelbediende coöperatie, besteller PTT, x Bodegraven 1945 (echtgenote nog in leven?).
     4. Gijsbertus Pennewaard (Woerden 1920 - Brisbane, Australië 2010), (echtgenote nog in leven).
     5. Elisabeth Pennewaard (Woerden 1925 - 1987), x Woerden 1952 Engelbertus Vis (Velsen 1920 -Velsen 1975), stapelaar, walser, stoffeerder, vertegenwoordiger.
     6. Aart Pennewaard (Woerden 1927 – Woerden 2012), x Woerden 1955 (echtgenote nog in leven).

Inschrijving van het huwelijk van Isack Danielse Pennewaardt, jongeman, met Anna Gerrits Verbaan, jongedochter, beiden wonend in de Pannebakkerijen (Woerden 4.9.1701)

Herkomst: Haastrecht ? > Woerden
Oudst bekende naamdrager in deze familie is voorvader Isack Danielse Pennewaardt, die in 1701 in de gereformeerde kerk van Woerden trouwt met Anna Gerrits Verbaan. Beiden wonen in de Pannebakkerijen, waar opeenvolgende generaties Pennewaard hun brood in de kleinijverheid verdienen. Het paar laat in 1705 en 1713 kinderen in Woerden dopen, daarnaast worden kinderen elders geboren. Isack gaat in 1717 in dienst van de Verenigde Oost-Indische Compagnie. Hij monstert in januari van dat jaar als matroos aan op het schip Mijnden, wordt in april bevorderd tot soldaat en komt in oktober 1717 in Batavia aan. Na een verblijf van anderhalf jaar in Indië overlijdt Isack in maart 1719 in Soerabaja.

Fragment van het scheepssoldijboek van het schip Mijnden, dat op 19 januari 1717 uitvoer voor de kamer Amsterdam van de VOC, met de inschrijving van 'Ysak Daniels Pennewaart van Wourde, matros'. De boekhouder meldt een tegoed van 150 gulden voor de Anna Gerrits Verlaan (=Verbaan), de echtgenote van Isack .  

Isack is mogelijk afkomstig uit Haastrecht. Daar trouwen in 1697 de uit Haastrecht afkomstige Claas Daniels Pennewaard en Christiaan Danielsz Pennewaart , en overlijdt in 1714 Daniel Pennewaard, mogelijk de vader van Isack. Isack Danielse Pennewaardt had een zoon Christiaan, geboren in 1713 als één van een drieling.

Bron: Nationaal Archief, 1.04.02, Archief VOC, inv.nr. 5694, Mijnden: grootboek en journaal 1717, blz. 89.


Geactualiseerd 4 maart 2016


1 opmerking:

  1. Beste Rob, de vader van Isaak Penneweert is Daniel Christiaansz Penneweert. Diens vader is Christiaan Fransz Penneweert (beroep snijder), geb. ca 1597, wonende in Haastrecht

    BeantwoordenVerwijderen