18 januari 2014

Doornebal - Doornenbal


Naamtype: Naamkundigen zijn het niet eens over de duiding van de naam Doorne(n)bal. De Nederlandse Familienamenbank [NFB] houdt het op een adresnaam. Een huis met deze naam is echter nog niet uit archiefbronnen naar voren gekomen. Het Woordenboek van familienamen in Zeeland [WFZ] ziet het als een verbastering van Dorrepaal (Dorpel). De naam wordt gespeld als Doornebal of Doornenbal, de laatste is de overheersende spelling.  

Aantal:
- Doornebal
1947:  8 in Woerden, 98 in Nederland;
2007:  20 in Woerden, 153 in Nederland
- Doornenbal
1947: 39 in Woerden, 398 in Nederland;
2007: 26 in Woerden, 825 in Nederland
 
Reijer Doornebal als melkrijder op 's Gravesloot, 1935 (Woerdense Courant 4.12.1980)

Naamdrager 1947: Reijer Doornebal (Wilnis 1917 - Woerden 1994), vestigt zich 1919 met zijn ouders vanuit Wilnis in Woerden, woont Pannebakkerijen 271, 177, Leidschestraatweg 177, (gewijzigd in) Pannebakkerijen 3 (1971-), Willem Tholenstraat 25 (1977-), melkhandelaar, melkrijder, expediteur en transportondernemer, zoon van Reijer Doornebal (Mijdrecht 1878 - Woerden 1936), melkrijder, melkslijter, kaasmaker, en Eeltje Treur (Wilnis 1881 - Woerden 1951).
Hij trouwt Kamerik 1941 Maartje Martijntje Meijers (Kamerik 1916 - Zeist 2013), dochter van Abraham Meijers (Kamerik 1883 - Kamerik 1960), veehouder, en Jannetje de Vor (Veldhuizen 1883 - Kamerik 1966). Uit dit huwelijk twee zoons en vier dochters, geboren Woerden 1943-1959.

Oudst bekende vermelding van de naam Doornebal: doopinschrijving van Arien, zoon van 'Willem Arissen Doornebal, wonende Achterberch', Rhenen 13.7.1659.

Herkomst: Achterberg (Rhenen) > Doorn > Breukelen > Loenen > Mijdrecht > Wilnis > Woerden
Reijer Doornebal senior (1878-1936) vestigt zich in 1919 met echtgenote en negen kinderen in de Pannebakkerijen. Tot het gezin hoort ook kaashandelaar Leendert Doornebal (Wilnis 1903 - Woerden1986), de oudste zoon. Reijer junior is de jongste zoon en blijft na zijn huwelijk in het ouderlijk huis in de Pannebakkerijen wonen. Zijn moeder verhuist dan naar de Brauwstraat 5.
De naam Reijer komt in de familie via het huwelijk van Jan Doornenbal (Doorn 1778 - Ruwiel 1843) met Evertje van Woudenberg (Driebergen 1781 - Ruwiel 1848), dochter van Reijer Woudenberg.

Afstammelingen van deze familie Doorne(n)bal vestigen zich al eerder in Woerden en omgeving en hebben hier tot op de dag van vandaag afstammelingen. Pieter Doornenbal (Breukelen1813 - Harmelen 1900), gehuwd met Adriana van den Bosch (Portengen 1820 - Harmelen 1898), is vanaf 1841 veehouder in Gerverskop. Jan Doornenbal (Loenersloot 1849 - Barwoutswaarder 1928),  is na zijn tweede huwelijk met Antje Kwakkelsteyn (Barwoutswaarder 1848 - Barwoutswaarder 1921) vanaf 1876 veehouder op Bekenes (Barwoutswaarder).   

Ligging van het dorp Achterberg (digitale kaart Nederland 1858-1870, internet)


Stamvader
De stamvader van deze familie, Willem Arissen, vinden we in 1659 voor het eerst met de toenaam Doornebal vermeld. Hij laat dan zijn zoon Arien in de gereformeerde kerk van Rhenen dopen en woont in Achterberg, een dorp enkele kilometers ten noorden van deze stad.

Het doopregister van Rhenen vermeldt in de tweede helft van de zeventiende eeuw niet de moeder van de dopelingen. Dat maakt het zoeken in de huwelijksregister naar het huwelijk van de ouders wat lastiger. In deze periode is er één Willem, zoon van Arien, in het huwelijksregister van Rhenen te vinden: in 1663 trouwt Willem Adriaensz uit Achterberg, weduwnaar van Cornelisken Tijmens, met Mechteltjen Peters van der Son uit Rhenen.

Inschrijving van de ondertrouw van Willem Ariaensz, jonggezel, en Cornelisken Tijmens, jongedochter, beiden van Achterberg, Rhenen 12.11.1643. In de marge staat 'Dese zijn door order van den kerckenraet om de doodelicke cranckheyt van den bruydegom in huys getrout'.

Het eerste huwelijk van ´Willem Ariaensz´, met Cornelisken Tijmens, vond twintig jaar eerder plaats. Zij ondertrouwen op 12.11.1643 in Rhenen. In de marge van de ondertrouwinschrijving staat aangetekend dat de kerkenraad heeft verordonneerd dat het huwelijk in het huis van de bruidegom gesloten moet worden, in verband met diens dodelijke ziekte. De verslagen van de vergadering van de kerkenraad uit die periode zijn jammer genoeg niet bewaard, zodat we alleen maar kunnen gissen naar de aard van de ziekte.Het is aannemelijk dat deze Willem Ariensz dezelfde is als de stamvader van de familie Doorne(n)bal. Tussen 1659 en 1667 zijn er geen kinderen van Willem Arissen Doornebal gedoopt. In deze periode vallen dan het overlijden van zijn eerste vrouw en zijn tweede huwelijk. De eerste zoon van Willem Arissen die na 1663 wordt gedoopt heet Peter (ged. 3.8.1670) en zou dan naar de vader van Mechteltjen Peters van Son vernoemd zijn. Voor een verdere onderbouwing van deze veronderstelling is onderzoek in de rechterlijke archieven van Rhenen nodig.

Literatuur: 'Reijer Doornebal, vijftig jaar in melktransport', Woerdense Courant 4.12.1980. N. Plomp, Familieboek Doornebal (Woerden 1962).

Geen opmerkingen:

Een reactie posten